Arquivo

Archive for the ‘Escalada deportiva’ Category

Escalada deportiva en Chulilla (Valencia), xaneiro de 2023.

Chegaron as vacacións de nadal logo de varias semáns de choivas e cunhas previsións de que continuaría o mal tempo, así que para escalar habería que saír fóra… Sen neve apenas, salvo en parte dos Pireneos, e con malas previsións para a montaña, parecía que unha boa opción era dirixirse ó Mediterráneo; e seguindo a recomendación de Rafa, que pasara varias semáns encantado nun lugar en Valencia chamado Chulilla, do que ata agora non tiña referencias, pero que debe ser unha das maiores -e moi boa- escolas de deportiva en España, alá fomos…

Chulilla

Fotos de Chulilla (Valencia), xaneiro de 2023Ó carón desta pequena vila valenciá que dá nome á escola, hai máis de 1.500 vías repartidas nuns 50 sectores, que non era moi frecuentada ata que a principios do século XXI empezou a revitalizarse coa apertura de novas vías e sectores por parte dalgúns/dalgunhas escaladores locais, empurrados polos actuais propietarios do albergue “El Altico”, Pedro Pons e Nuria Martí.

Moita variedade de graos e lonxitudes que fan recomendable levar corda de 80 metros, ou incluso nalgún caso a de 100 metros para empatar un par de longos… Roca caliza, con tódalas orientacións para escoller sol ou sombra e seica cando o tempo é malo noutras zonas próximas como Siurana ou Margalef, aquí é mellor e permite escalar. Nós estivemos en inverno e, ó sol, houbo días nos que pasábase moita calor, así que non sei se en verán se estará ben…, pero como os meandros do río Turia decorren por un profundo canón pode que buscando os sectores de sombra tamén se estea ben en verán..,

Hai algúns sectores con vías xa pulidas, como en Los Perros, ou nalgunhas de La Ceguera e Cherales, pero en xeral a rocha é aínda adherente.

A vila é pequena, moi pintoresca, e ten 3 ou 4 restaurantes (algo caros, pero cunha comida espectacular!), un par de bares, panadarías, carnizaría, pequeno supermercado, farmacia, estanco, tenda de material de escalada, aparcamentos á entrada, e algúns aloxamentos (o albergue para escaladores El Altico ten moi poucas prazas, e o resto son casas rurais e un pequeno hostal, así que se non se quere durmir no coche no monte, hai que buscar noutras vilas). Nós colliamos auga na fonte da praza central, durmimos na furgo a maior parte do tempo e un par de noites no albergue, almorzabamos no bar da Asociación de Jubilados e Pensionistas, mercamos unha guía no estanco e outra no albergue, collimos algo de comida no supermercado e ceamos ajoarriero en tódolos restaurantes da vila sen que poidamos decidir cal era o máis rico 😀

No alto fóra da vila, enfronte do albergue, hai unha zona xunto á estrada, entre a maleza na que habitualmente estacionan as furgonetas para durmir cando se pasa varios días escalando.

 

O tempo en Chulilla:

Primeira guía de escalada en Chulilla (1990). Foto cortesía de Pichu.Croquis:

 

 

Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), do 1 ó 7 de agosto de 2021.

Benasque. Mapa Topográfico Nacional 1:50.000. 1988. Cartoteca do Instituto Geográfico Nacional. Fonte: https://www.ign.es/web/catalogo-cartoteca/resources/html/034132.htmlNo último intre embarqueime coma polisón na saída ó val de Benás do Club Alpino Ourensán para poder facer algo de montaña, logo da inactividade que a pandemia do COVID-19 nos provocou durante xa fai máis dun ano.

No ano 2010, estiveramos neste mesmo val de Benás, pero a verdade é que eu nin sequera o lembraba: cousas desta miña desmemoria…

Neste Campamento Pireneos 2021, a proposta das actividades tivo que adaptarse ás malas previsións meteorolóxicas, renunciando, no caso das actividades de montaña, a algunha das ascensións e vivacs previstos, pero iso non impediu que aproveitaramos ó máximo a nosa semán por eses lares.

O campo base estaba no Camping de Los Baños, situado a 9 Km. de Benás, que conta tamén cun hotel (Hotel Turpi), pero que non dispón de cobertura móbil, nin conexión wifi, o que realmente non sería un problema salvo porque isto dificultaba a nosa intercomunicación e a simple consulta das previsións meteorolóxicas; iso si, a comida do hotel, estaba moi boa. 😀

Aloxamento, comida e compras:

Previsións do tempo en Benás:

 

Ruta por estrada ata o camping de Los Baños (Benás):

Percorrido polos ibóns de Alba, Cregüeña e Coronas, partindo dende Los Baños e rematando en Plan de Senarta.

Fotos de Ibóns de Alba, Cregüeña e Coronas, Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), 1 de xullo de 2021A nosa primeira actividade foi bastante numerosa (Lucas, Manu, Aviñoá, Mundi, Beni, Miguel, Jesús, Luz, Nina, Carmela, Maite, Antón, Raquel, Xiana, Carina e eu) e consistiu nun percorrido por varios vales que nos permitisen ir recoñecendo parte do noso terreo de xogo; así, partindo ó redor das 8 da mañá dende o mesmo camping de Los Baños, ascendimos por unha pista para vehículos ata o actualmente abandoado balneario de Los Baños de Benasque. Proseguimos por unha senda con hitos que ascendía por pendentes de herba e árbores ata acada-lo fermoso ibón inferior de Alba nunha hora -aproximadamente- desque abandoamo-lo camping. Nese punto a rocha empeza a predominar no noso camiñar ata o ibón superior de Alba, dende onde xa se convirte en protagonista cando nos adentramos entre grandes bloques e pedreiras para acadar, ó redor das 11 da mañá, unha golada que coido que é a chamada Collado inferior de Alba.

Arrodeando o ibón de CregüeñaDende ese punto empezamos a descender con vistas ó ibonet de Cregüeña. Seguimos os hitos por pedreiras que nos guían para ascender ata o máis grande e profundo dos ibóns do Pireneo, o ibón de Cregüeña, xunto ó que tomamos un descanso ó redor das 13:20 h; continuamos arrodeándolo, seguindo hitos, para ascender de seguido ata a Collada de Cregüeña onde paramos novamente ó redor das 15 h.

Cos ibóns de Coronas xa a vista, iniciamo-lo descenso por entre os bloques de pedras da outra vertente para entrar no val de Coronas, vendo como no extremo oposto ó noso, a aresta de Llosars presenta un paso que permite acceder ó val de Llosars, e que en vindeiros días usaremos como inicio da escalada ó Aneto pola devandita aresta.

Aínda que inicialmente tiñamos previsto pasar ó val de Llosars e dende aí finalmente ó de Ballibierna, decidimos descender directamente polo val de Coronas, inicialmente todavía por entre grandes rochas, pero xa logo máis comodamente por prados e bosque para colle-lo último autobús, das 18:30 h, en Puente Coronas que -por 10’60€- nos deixaría ó redor das 19:15 h en Plan de Senarta, onde quedara un dos nosos coches co que ir varios de nós ó camping para volver con máis vehículos a recolle-lo resto.

Se se prescinde do vehículo, subir andando de Plan de Senarta ata Puente Coronas levará unhas 2 horas e 15 minutos, e baixar ó redor de 1 hora e 50 min.

Plano con parte da ruta polos ibóns de Cregüeña, Coronas e descenso por Ballibierna:

 

Ascensión ó Posets pola aresta de Espadas

Fotos de Posets pola aresta de Espadas, Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), 2 de xullo de 2021Ás 6 da mañá saía o primeiro autobús dende Eriste ó final da pista da Espigantosa, así que tocou madrugar para, unha vez abonados os 10’50€ do prezo do billete de ida e volta, chantámonos Aviñoá, Carmela, Carina, Luz, Jesús, Raquel, Manu e eu, ó inicio da nosa ruta ás 6:30 h.

A primeira parte do noso percorrido vai por unha senda PR ben sinalizada ata o Refugio Ángel Orus, e ó pouco pasa xunto a coñecida fervenza de Espigantosa, para logo cruza-lo río por unha ponte e continuar polo bosque durante unha hora; a última media hora do ascenso xa é sen a protección da arboreda, e ás 8 da mañá tomamos un descanso dunha media hora no refuxio.

A partir deste punto seguimo-la ruta do GR 11.2 ata o ibón de Llardaneta ó que chegamos sobre as 10:00 h., por terreno pendente e cruzando o torrente Llardaneta por unha ponte metálica que leva xa unha chea de anos rota. Logo doutra media horiña de descanso abandoamo-la senda GR para ascender á dereita en dirección Norte seguindo uns hitos que sinalan a ruta Normal de ascenso ó Posets, pero en canto chegamos ó circo da Llardaneta -perimetrado pola aresta de Espadas co Posets- (30 minutos), dende onde xa se pode ver todo o percorrido que faremos polo crista, tomamos dirección Oeste cara ó Diente Royo que se pode ver á nosa esquerda. O resto do camiño xa é fundamentalmente por rocha e algo de pedreira ata que acadamos ese punto de conexión coa aresta ó redor das 11:40 h.

 

Unha nova paradiña duns 20 minutos antes de empeza-la trepada e ó redor das 12h gardabamos os bastóns na mochila e empezamos a usa-las mans cara ó noso primeiro cume, o Pavots; a aresta prosegue por varios altos máis, o Espadas, a Tuca Llardaneta, a Tuqueta Roya e finalmente o Posets. 

A aresta faise en xeral sen demasiada dificultade salvo no destrepe de Espadas ata o famoso Paso del Funambulista, un paso de III no ascenso á Tuca Llardaneta e un novo destrepe delicado antes da Tuqueta Roya.

Tomamos un novo descanso no Collado de Jean Arlaud, dende onde xa remataron as dificultades posto que só resta unha media hora para ascende-la pedreira pola que acada-lo cume do Posets, ó que chegamos ó redor das 15:30 h.

Tomamos un descanso duns 20 minutos para xantar no cume, e inicamo-lo descenso seguindo a ruta Normal do Posets, chegando á base da Canal Fonda en menos dunha hora. Dende aí xa empatamos facilmente co noso percorrido de ascenso no circo da Llardaneta e continuamos desandando a senda ata chegar ó Refugio Ángel Orus ó redor das 18 h.

Os 2 últimos autobuses de retorno espaciabanse 3 horas e media, xa que partirían ás 17 h e 20:30 h, respectivamente, polo que aínda que inicialmente previamos que poderiamos estar de volta para o primeiro deles, evidentemente non foi o caso, así que dado que nos sobraba o tempo remoloneamos na terraza do refuxio facendo tempo, xa que contabamos que con hora e media para o resto do descenso sería de abondo. 

Pero na baixada relaxamonos de máis e logo de que tomaramos unha senda equivocada ó equivocarnos nun cruce, a piques estivemos de non chegar a tempo, e o noso relaxante paseo ó autobús convertiuse nunha carreira na que os primeiros en chegar a Espigantosa -xusto á hora de partida do bus- tiveron que pedirlle ó condutor que nos fose concedendo sucesivas prórrogas a medida que iamos chegando ós poucos… Afortunadamente o home foi benevolente e ás 20:40 h estabamos todos xuntos, sudando e abafados, subindo a ese transporte que en media hora nos deixou xunto ó noso coche na parada de Eriste. 

 

Información da ruta:

Plano coa ruta de ascenso pola aresta de Espadas ó Posets, baixando pola Normal:

Aresta de Espadas ó Posets baixando pola Normal. Fonte: https://https://www.rutaspirineos.org/rutas/cresta-de-espadas-al-posets

Aresta de Espadas ó Posets baixando pola Normal. Fonte: https://https://www.rutaspirineos.org/rutas/cresta-de-espadas-al-posets

 

Horarios e prezos dos autobuses polo val de Benás:

 

Escalada do Espolón Picapiedra no Pico de la Renclusa, D sup, V, 400 m.

Fotos da escalada do Espolón Picapiedra no Pico de la Renclusa, Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), 3 de xullo de 2021As choivas prognosticadas obrigáronnos a tomarnos unha xornada de actividade curta, así que cando Lucas propuxo ir a facer unha vía rápida no Pico de la Renclusa apuntámonos con el, Luz, Mundi, Aviñoá, Beni e eu.

O día estaba algo inestable, cambiando néboas con sol e ás veces algo de aire, así que sen madrugar nin apurarnos moito ás 10:30 h estabamos facendo cola no aparcadoiro de Llanos del Hospital para colle-lo autobús que nos levaría ata La Besurta; dende aí en media hora acadamo-lo refuxio de La Renclusa e noutros 3 cuartos de hora o pé de vía, baixo a cara Norte do Pico de la Renclusa.

Por diante empezaron Lucas e Luz, logo arrancaron Mundi e Aviñoá e rematamo-lo tren Beni e eu: empecei en zapatillas de montaña vendo que o terreo non era moi esixente, pero dende o 5º longo no que me puxen os gatos xa non os quitei para non volver a perder máis tempo. Beni e eu fomos alternando sempre os longos en cabeza, pero deberiamos ternos desencordado ou alomenos ido en ensamble no último longo, xa que o rozamento da corda nese terreo pouco vertical foi un coñazo.

  • L1 (IV+, 50 m). Hai 2 diedros, o da dereita algo máis herboso, polo que parece mellor usa-lo da esquerda, que ten algún cravo e que ademais vai máis recto.
  • L2 (IV, 40 m). Terreo escalonado e con herbas que nos deposita nunha campa de pedras e herba. A reunión conta cun spit lazado a un bloque cun cordino.
  • L2 bis (50 m). Camiñamos ou avanzamos en ensamble ata a base do cercano muro onde un spit invítanos a monta-la reunión.
  • L3 (IV, 50 m). Comezamos con tendencia á esquerda (Luichy xa advirte deste erro no seu croquis), escalando entre grandes bloques cara ó característico diedro deste longo, sobre o que se atopa a seguinte reunión.
  • L4 (IV+, 45 m). Saímos pola esquerda da reunión e tiramos verticalmente ata unha terraza de herba sobre a que se atopa a reunión.
  • L5 (V, 50 m). Unhas placas con fendas nas que protexer lévannos pola dereita cara arriba. A reunión está nunha placa sobre unha terraza de herba próxima ó fío do espolón.
  • L6 (IV, 50m). Ascéndese por entre bloques á esquerda do fío e próximos a el.
  • L7 (IV, 50 m). Tirar cara arriba por onde mellor se vexa, ata atopa-lo bloque cun spit da reunión xunto ó fío.
  • L8 (III, 55 m). Mellor facelo en ensamble ou directamente desencordados porque o roce da corda é un problema, especialmente para asegurar ó segundo. A reunión consiste nun spit reforzado cuns cordinos anudando un gran bloque, que serve tamén de instalación de rápel para o descenso.

 

  • Comentarios: Vía fácil de protexer, moi discontinua, con abundantes terrazas e tramos herbosos, e con 2 ou 3 puntos de rocha en descomposición polos que eu non a recomendaría para empezar nisto da escalada en parede, aínda que esta vía estea considerada como de iniciación. O ambiente é brutal, xa que cando collemo-lo fío do espolón, á nosa dereita impresiona o inmenso circo glaciar do circo da Maladeta. No 3º longo, Luichy advirte que a tendencia é a de ir cara á esquerda a por un diedro, en vez de inicialmente cara á dereita como aparece debuxado no seu croquis. As reunións son cómodas e están equipadas con 2 spits, agás a 2ª, 2ª bis, 7ª e a última que só teñen un.
  • 1ª ascensión: Agosto de 1982, por Manuel Monsonis e Luis Alfonso (Luichy). Reequipamento das reunións con spits en xullo de 1996, por Alex Soriano, Rosana Gómez e Luis Alfonso.
  • Aproximación: Deixando o coche en Llanos del Hospital para colle-lo autobús ata La Besurta, só hai que continuar polo camiño que sube ata o refuxio de La Renclusa, seguir dende aí polo sendeiro que leva cara a Aigalluts e na golada abandoalo para seguir con tendencia á dereita ata o pé do contraforte do pico Renclusa; unha hora e cuarto aproximadamente de camiñada. A vía ten no chan varios hitos sinalando por onde comeza.
  • Descenso: A vía no remata no cume, senón nunha brecha duns 30 m de altura que é posible destrepar ou rapelar (hai un spit e varios aneis de corda). Descendendo cara a dereita polo Barranco de la Maladeta, metémonos na súa inmensa pedreira para descender cara o refuxio e retornar pola mesma senda de subida ata o aparcadoiro do autobús.
  • Material: dúas cordas de dobre de 60 m, un xogo de friends (ata o nº 2 de Camalot), 1 xogo de entaladores e 10 cintas, ademais do equipo individual de escalada habitual.
  • Auga: No exterior do refuxio de La Renclusa hai uns grifos.
  • Croquis e info:

 

Ascensión ó Aneto pola aresta de Llosars (ou Llosás), AD

Fotos da ascensión ó Aneto pola aresta de Llosars, Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), 5 de agosto de 2021A principal actividade prevista polo clube era a ascensión ó Aneto pola aresta de Llosars que, dada a súa lonxitude, levarianos moito tempo, especialmente se non nos desenvolvesemos con solvencia en terreno de trepadas con exposición. Así pois, a víspera do ascenso estivemos repasando no camping o sistema de encordamento en ensamble para asegurarnos que poderiamos recoller, colocar en bandoleira e anuda-la corda de forma áxil e correcta, xa que previamos que nalgún tramo teriamos que utilizar esta técnica de encordamento; ademais acordamos que as cordadas serían independentes entre si, para ir ó seu ritmo e de forma autónoma, de tal xeito que cada unha decidise, en función do seu ritmo, non chegar ó cume do Aneto ou cara a onde descender, tendo en conta un par de horarios topes:

  • Se ás 14:00 h, non se tivese xa acadada a Brecha Superior de Llosars, habería que aborta-lo ascenso ó Aneto e descender cara o val de Coronas dende esa Brecha, tendo en conta que o último autobús sairía de Puente Coronas ás 18:30h. 
  • Se ás 15:00h, non se tivese acadado o cume do Aneto, non se podería descender pola Normal Norte ata a Collada de Coronas e dende aí baixar polo val de Coronas, porque sería improbable que se chegase a tempo para colle-lo último autobús que sae de Puente Coronas ás 18:30 h; nese caso habería que baixar cara o Val de La Renclusa, xa que o último autobús sae dende La Besurta ás 21 h. 

Fomos 4 as cordadas que conformamos, cos seguintes membros:

  • Nina e Manu.
  • Luz e Lucas,
  • Antón, Mundi e Aviñoá.
  • Beni e eu

Ás 11 da noite xa estabamos no saco porque ás 5:15 h tiñamos que colle-lo primeiro autobús que saía dende Senarta (10’6€ só ida) e non debiamos arriscar a que alguén quedase fóra do bus por non sé-los primeiros á cola (-como me fastidia que na montaña tamén teñamos que estar pendentes das puñeteiras colas e horarios…!-).

Á hora da verdade resultou que fomos bastante agrupadas todas durante o percorrido, polo que entre as 14:00 h e as 14:30 h fomos chegando ó cume cada cordada, sen que a maioría tivesemos que usa-la corda máis que nos rápeles.

O percorrido completo desta aresta SW dende a brecha inferior de Llosars ata o Aneto é unha das máis longas do Pirineo (máis de 2 Km) e está moi detalladamente descrita en multitude de publicacións por Internet, así que non ten moito sentido que repita a descrición do seu itinerario, polo que simplemente comentarei algunhas peculiaridades. Para empezar, son varias as puntas polas que pasa: Aguja Argarot Sur (3039 m), Aguja Argarot (3040 m), Aguja Tchihatcheff (3052 m), Aguja Franqueville (3065 m), Punta Sur da Brecha Superior de Llosars (3087 m), Aguja Escudier (3315 m), Aguja Daviu (3350 m) e, finalmente, o Aneto (3404 m).

As 3 principais desas puntas no tramo inferior da aresta, Argarot, Tchihatcheff e Franqueville, son así nomeadas en lembranza dos primeros ascensionistas do Aneto.

Percorrido e horario:

  • 06:00 h. O autobús déixanos en Puente Coronas. Xunto á parada empezamos a camiñar ás escuras seguindo a senda que vai polo Barranco de Coronas, á esquerda do río no sentido en que ascendemos. Esta senda é a aproximación á vía Normal do Aneto por Coronas.
  • 07:30 h a 08:00 h. Descanso xunto o Ibón Inferior de Coronas, baixo a canle de pedras que leva á Brecha Inferior de Llosars. Á nosa dereita unha evidente canle pedregosa permite ascender ata a Brecha.
  • 08:30 h. Na Brecha Inferior de Llosars. Iniciamos a trepada por repisas do lado que dá ó circo de Llosars (lado dereito no sentido da ascensión), evitando o muro que temos de fronte. Unha vez na aresta camiñamos en xeral por entre grandes bloques.
  • 09:20 h. No cume da Argarot. En primeiro plano vemos a Aguja Tchihatcheff, pero para chegar á súa base hai que facer un delicado destrepe, ou alternativamente montar un rápel duns 20 m.
  • 09:30 h. Na brecha baixo o Tchihatcheff. Hai unha alternativa de ascenso escalando directamente (V) dende a brecha: ver foto na que debúxase en vermello, a alternativa de ascenso á agulla Tchihatcheff en https://empujatrenes.wordpress.com/2012/08/08/cresta-de-llosas-al-aneto/: un cravo indica por onde empezar. Sen embargo a maioría -e nós así o fixemos- flanqueamo-la agulla polo seu lado esquerdo (o que dá ó lado de Coronas) descendendo 8 ou 10 metros por unha descomposta, rota, perigosa e delicada canle terrosa, na que non sobra meter unha corda para rapelala. Unha vez descendida, na vertente esquerda da agulla vemos unhas repisas e bloques descompostos polos que progresar con coidado para subir por unha cheminea que nos deixa baixo unha característica gran placa tumbada con fendas, sobre a que un par de bloques á dereita conforman unha pequena cheminea pola que volvemos á aresta.
  • Instalacións de rápeles da agulla Tchihatcheff10:15 h. No cume da Tchihatcheff e rápel. Un gran bloque lazado cunha chea de cordinos e cinta no alto permítenos rapela-los 35 m da parede ata a base da nova brecha. En caso de só levar unha corda de 60 m ou menos existe a posibilidade de dividi-lo rápel en 2, usando un par de parabolts con anelas que se instalaron a uns 15 m, algo escondidos xa que están colocados xusto baixo un pequeno saínte da parede. Curiosamente uns metros máis arriba e á súa dereita (mirando cara á Aguja Tchihatcheff) hai colocado un parabolt con anela unido por un cordino con mallón a un entalador nunha fenda que supoño que alguén instalou antes de que se colocasen os novos ancoraxes. Outra alternativa é destrepar uns metros cara a outra instalación de rápel visible un pouco á esquerda do rápel do cume (mirando novamente cara á Aguja Tchihatcheff) e dende aí rapelar 30 m e pendulear un chisco á dereita para gaña-la Brecha-. 
  • 11:00 h.  No cume da Franqueville. Dende a Brecha flaqueamos un chisco polo lado de Coronas por entre bloque inestables e seguimos ascendendo por repisas buscando algunha canle pola que volver gañar de novo a aresta e xa acada-lo cume da nova agulla.
  • 11:50 h. Punta Sur da Brecha Superior de Llosars e rápel. Dende a Aguja de Franqueville o terreo faise máis horizontal e fácil, ata chegar a unha nova punta cun rápel duns 20 m que os deposita na Brecha Superior de Llosars.
  • 14:15 h. No cume do Aneto. Flanqueamos a Aguja Norte da Brecha Superior de Llosars polo lado dereito (vertente de Llosars) e continuamos con algunha trepada e destrepada delicada para volver a gaña-la aresta. Xa estamos ascendendo o propio Aneto e ás veces abandoamos a aresta para flanquear resaltes ou bordear algunha brecha e agulla; o terreo é variado e ás veces algo inestable ata acada-lo cume do Aneto. 
  • 15:00 h. Inicio descenso. Descansamos, merendamos e encamiñámonos polo Paso de Mahoma cara á Collada de Coronas.
  • 15:20 h. Collada de Coronas. Lugar no que colocar crampóns e piolets para descende-lo glaciar de Aneto.
  • 16:45 h. No Ibón del Salterillo. No noso caso, en vez de encamiñarnos cara ós Portillones en dirección ó refuxio de La Renclusa, decidimos baixar polo Vall de Barrancs cara a Aiguallut, polo que pasamos por unha chaira pola que corría a auga que coido que podía tratarse do Ibón del Salterillo.
  • 17:45 h a 18:15 h. En Plan d’Aiguallut. Proseguimos o descenso polo Vall de Barrancs ata o paradisíaco Plan d’Aiguallut, onde tivemos que descalzarnos para poder cruza-lo regato.
  • 18:45 h. La Besurta. Continuamos por unha senda moi concurrida polo Forau d’Aiguallut e dende aí ata a parada do autobús en La Besurta.

Información da ruta:

 Ruta de ascenso ó Aneto por Coronas e descenso por Aigualluts.

Parte da nosa ruta de ascenso por Coronas -nós en realidade fixemo-la aresta dende a Brecha Inferior de Llosars- e a ruta de descenso por Aiguallut. Fonte: https://www.mendiak.net/viewtopic.php?t=27355

  • 1ª ascensión: En realidade a primeira vez que se percorreu foi en sentido descendente ata a Brecha superior de Llosars, por Jaume Oliveras e Antonio Arenas, o 24 de xullo de 1906. A aresta completa e en sentido ascendente foi realizada por primeira vez por Henry Brulle, Roger Brulle e Germain Castagne o 16 de xullo de 1913.
  • Aproximación: Un desvío na estrada A-139 de Benasque cara ó val de Ballibierna, leva a un aparcadoiro en Plan de Senarta, dende saen os autobuses que levan ata Puente Coronas.
    • Ollo ós horarios dos autobuses; durante o verán non se permite a circulación ata Puente Coronas, polo que hai que utiliza-las liñas de autobúses que habilitan dende o concello de Benasque: https://turismobenasque.com/guia-de-viaje/transporte-urbano/. Se se prescinde do vehículo, subir andando de Plan de Senarta ata Puente Coronas levará unhas 2 horas e 15 minutos, e baixar ó redor de 1 hora e 50 min. O primeiro autobús sae á 5:15 h da mañá, e o último que baixa -no caso de querer volver polo mesmo val de ascenso- sae ás 18:30 h.
    • Dende Puente Coronas, a ruta de aproximación da vía Normal do Aneto por Coronas, ascende por unha senda ata o ibonet de Coronas e continúa ata as proximidade do ibón inferior de Coronas, onde a abandoamos para acadar por unha canle pedregosa á nosa dereita, a Brecha Inferior de Llosars. 

 

Escalada deportiva en Ampriu, Cerler

Fotos de escalada deportiva en Ampriu, Cerler, Val de Benás, parque de Posets – Maladeta (Pireneos), 6 de agosto de 2021E xa rematadas as atividades bélicas 😉 co club Beni e eu achegámonos o noso último día a unha escola de escalada próxima, Ampriu, en Cerler.

Esta escola, está moi alta (uns 1.800 m) e conta cunha orientación que a deixa á sombra e fresca nas tórridas tardes do verán, ademais de gozar dunhas preciosas vistas: ten varios sectores de deportiva e un, Torre de Marfil, que tamén ten vías de clásica de ata 3 longos, que está considerada como un lugar de iniciación. Nós fomos a este sector, aínda que só fixemos deportiva.

A rocha é un gneis cuberto de liques que fai desconfiar da súa adherencia, pero que na práctica non resulta esvaradía.

Para chegar á escola, dende Benás hai que colle-la estrada que vai ata Cerler e logo continuar ata Ampriu. Nunha curva á esquerda da estrada, antes dunha ponte que salva un regato, pódese aparcar no lado esquerdo da estrada co identificable sector Torre de Marfil á vista á dereita. No caso de ir a este sector hai que ascender polos prados da ladeira con tendencia á dereita -alonxándose do noso destino- ata acadar unha pista máis arriba, pola que continuar xa cara á esquerda ata estar baixo ó sector, dende onde xa se sube por unha senda con hitos, entre bosque primeiro e unha pedreira logo, ata a base das vías (uns 20 minutos dende o coche). Para ir ó resto dos sectores coido que se debe de seguir polo regato, dende onde se estacionou o vehículo.

Croquis e información:

 

https://www.google.com/maps/d/u/0/edit?mid=1XU8xJAmv7GYQ7J6zMJrNsV3hCxJX9w7v&usp=sharing

 

Vale de Poios (Redinha, Portugal), 26 e 27 de setembro de 2020.

2020 Setembro 27 Deixar un comentario

Fotos do Vale de Poios (Redinha, Portugal), 26 e 27 de setembro de 2020Rematara o verán do maldito ano da pandemia do COVID-19, e xa quedara atrás o confinamento que tiveramos que sufrir por mor da mesma, así que nolas prometiamos moi felices pensando que iamos retoma-las nosas viaxes ó Vale de Poios a alterna-la atlética escalada da súa caliza co delicioso bacallao da Churrasqueira Estrela da Sicó, en Redinha. Sen embargo, esa fin de semán foi a última viaxe -alomenos para mi- en moito tempo, xa que ós poucos días, unha nova onda pandémica volveu a pechar fronteiras e perimetrar concellos.

Desta volta achegarámonos Inma, Pablo, Víctor, Luz, Carducho, Beni e eu, e coma novidade, o domingo escapando da calor, visitamos por primeira vez os sectores Sombra e Sol Poente, que aínda que algo máis luxados que os soleados da outra beira do val, alomenos mantéñénse a sombra todo o día e serven de alternativa cando apreta a solaina.

 

Croquis do sector microondas. Fonte: http://climbingportugal.blogspot.com.es/2015/04/vale-de-poios-pombal.html

Información das vías de escalada en:

Para durmir e aloxarse:

  • O Albergue Quinta Sao João, en Poios mesmo, ofrece varias dependencias a alugar por separado con distinto número de habitacións e prazas con camas ou liteiras.
  • En Casais da Granja, a 20-30 minutos de Poios, alúgase unha casa de alojamento local, cunhas 8 prazas por uns 250€ por 2 noites: Unidade de alojamento local de Casais da Granja.

Para xantar:

  • Churrasqueira Estrela da Sicó, en Redinha.
  • Restaurante Maria do Céu, pola estrada N1/IC2 en Arroteia, a uns 10 minutos de Poios.
  • Restaurante O Fidalgo (na localidade de O Pombal), a uns 20 minutos de Poios.
  • Restaurante Santiago (na localidade de Santiago da Guarda), a uns 20 minutos de Poios, e só 5 minutos de Casais da Granja.

O tempo no val de Poios:

Escalada deportiva preto de Boñar (León), do 9 ó 23 de agosto de 2020: Valdehuesa, Fuentes de Peñacorada, Aviados, Piedrasecha e Llombera.

Escalada no sector La Fuente, en Valdehuesa.Neste verán de COVID-19 a mellor opción era a de non viaxar moito, así que escollemos León, con centro de operacións en Boñar, como o destino das nosas vacacións. Nesta localidade xa estiveramos outras veces aproveitando o seu barato camping municipal e a súa estratéxica ubicación preto de numerosas escolas de escalada.

En Boñar hai todo tipo de servizos, incluído o cámping municipal, El Soto, moi barato (11 Euros por día con independenza do número de persoas, tenda, coche ou uso ou non da auga quente nas duchas), varios restaurantes na vila e cáseque todos ofrecen menús do día por uns 10€ pola semán e 14€ a fin de semán (no restaurante Viejo, as patacas con ali-oli está boísimas!, pero non as inclúen na carta -non sei porqué…-), tendas, farmacias,…

Sen ideas prefixadas, ó parvo botamos 2 semáns aló escalando deportiva e coñecendo algúns sitios nos que nunca estiveramos. Tivemos 2 ou 3 xornadas de choiva que nos serviron de excusa para descansar e recompoñer algo xemas e músculos, pero o resto dos días escalamos sempre, pese a que a calor e mailo sol, non nos deron moita tregua.

Do repaso do noso periplo destas vacacións, aproveito para reseña-las escolas que visitamos e comentar algúns detalles que poden ser útiles para futuras visitas a estes lugares.

Valdehuesa.

Bosque de rebolos ó pé da parede principal.Fotos de Valdehuesa (Boñar, León), agosto de 2020.A apenas un cuarto de hora en coche dende Boñar, Valdehuesa é a escola máis grande de León con cáseque unhas 300 vías e, polo tanto o principal destino de escalada partindo desta vila. A súa caliza conta con graos para tódolos niveis, pero a súa orientación é predominantemente Sur, así que no verán non é a mellor opción; sen embargo, os sectores a partir de Gaita del Negro para arriba pasan á sombra dende as 18h, aproximadamente, en verán, así que indo a última hora da tarde pódese escalar a gusto neles, e os restantes sectores só están á sombra nas primeiras horas do día, ate as 11h coma moito, no mellor dos casos. O bosque de rebolos ó pé da parede principal ofrece unha boa sombra na que xantar ou bota-la siesta, á espera da protectora sombra da tarde.

As vías dos sectores inferiores, especialmente as de graos máis baixos, están bastante sobadas así que non son moi recomendables, pero nesta viaxe levámonos unha grata sorpresa ó visita-lo sector La Fuente, que é pouco frecuentado ó estar separado da parede principal e accederse dende outro punto diferente, así que as súas vías non están en absoluto pulidas, e debe ser raro coincidir con máis dunha cordada en todo o muro; iso si, que se escalen pouco conleva que algunhas delas estean algo suxas de vexetación.

En Valdehuesa existen restricións para a escalada durante todo o verán (do 1 de abril ó 31 de agosto) por nidificación, nos sectores superiores: Celtas sin Filtro, Nacido para volar, La Collada e Ojo crítico.Existen restricións para a escalada durante todo o verán (do 1 de abril ó 31 de agosto) por nidificación, nos sectores superiores (Celtas sin Filtro, Nacido para volar, La Collada e Ojo crítico), así que hai que telo en conta e observa-los cartazos que colocan no acceso ós sectores nos períodos nos que se prohibe a escalada. Podedes consulta-la regulación de Valdehuesa na páxina de montanaregulada.org: https://montanaregulada.org/area/valdehuesa

Debemos ser coidadosos cos prados que están ó pé das vías, pois son particulares e os usan para herba do gando.

Hai un restaurante e auga nunha fonte á entrada da aldea de Valdehuesa, a apenas un quilómetro da parede.

Para chegar á parede, débese de colle-lo desvío a Boñar da estrada León-Valladolid, continuando en dirección ó Porto de San Isidro; xusto antes do encoro hai unha desviación á esquerda que nos leva a Valdehuesa. Un km antes da aldea xa se ve a parede principal a man dereita, mentras que a parede do sector La Fuente está a man esquerda, do lado contrario, nun alto algo máis preto de Valdehuesa.

Un exemplo de irresponsabilidade e risco…

Exemplo de escalador irresponsable: danando as reunións e poñendo en risco ós/ás cativos/as.A esta escola foi á que máis xornadas de escalada adicamos e non me resisto a aproveita-la ocasión para sinalar un comportamento indebido -por decilo suavemente- que observamos un día, por parte dun grupo de xente que estaba a escalar no sector Año del Cometa.

O caso é que como podedes ver na foto que achego, un grupo de familias debían de estar probando isto de escalar nunhas vías de IV ou V auxiliados ou guiados por seguramente algún coñecido que os estaba asegurando en top-rope un a un; entendo que o “experto” debeu de escala-la vía de V da esquerda, pasou a corda directamente polo descolgue da reunión e logo pasou a corda por unha cinta que enganchou á reunión algo máis baixa da vía da súa dereita, un IV que era polo que vimos que escalaban os seus “aprendices”. A foto é bastante descritiva tanto dun comportamento pouco responsable e egoísta, como doutros erros bastante graves:

  • Por un lado acapara 2 vías cando só están escalando por unha delas.
  • Por outro lado está forzando as reunións con cargas en direccións para as que as instalacións non foron pensadas, co conseguinte risco tanto de danalas, como de que poidan ocurrir algún comportamento imprevisto que remate cun accidente.
  • Pero para remata-la espectacular faena, o “experto escalador” aseguraba a uns 20 m da base da parede para poder estar de parola co resto de admiradores/as das habilidades escalatorias das súas crianzas.
  • De feito, mentras obserbabamos anonadados a escea, o fulano ía camiñando cara atrás para manter tensa a corda do neno a medida que este ascendía pola vía, en vez de recoller corda co dispositivo de asegurar.

Iso si, o neno levaba casco…

O tempo en Boñar:

Croquis de Valdehuesa:

Aviados.

Fotos de Aviados (Valdepiélago, León), agosto de 2020.Croquis de Aviados -xa anticuados-, por Borja Arraque. Fontes: http://lagarafa.blogspot.com/2014/09/aviados.html e http://escaladaleon.blogspot.com.es/p/croquis-aviados.htmlMoi preto de Boñar atópase a pequena escola de Aviados que cunhas coarenta vías entre o IV e un solitario 7a, parecía un destino interesante para pasa-la mañá e incluso ata media tarde, xa que nas guías de escalada se indica que mantiña sombra ata as 18h, pero resultou que o sol xa daba dende as primeiras horas da mañá: un erro que só nos permitiu escalar 3 ou 4 vías antes de que a calor se fixese insoportable e nos retiramos daló.

Xa estivera nela aproveitando os claros dun día chuvioso facía 6 anos, e non me quedara mala lembranza, pero desta volta estivemos no sector do lado dereito, con vías máis difíciles, que ademais duns distanciados na primeira chapa que non deixaban bo corpo, e unha segunda chapa como para picar chan, estaban graduadas eu coido que algo polo baixo.

Chama a atención tamén a existencia de varias placas metálicas gravadas xunto a reunións e na parte superior das vías, en lembranza da apertura ou do aperturista de varias delas; seguramente son do gusto da comunidade local, pero a min -persoalmente-, que non coñezo a historia das mesmas non me agradan: se algún día sei da razón da súa colocación, espero cambiar de opinión…

Alén tamén da escalada, topámonos cun par de pitos mortos, bastante grandes, no extremo dereito das vías, que pensamos que debían de proceder dun dos nichos que a media altura ten o muro: non sabemo-la especie, nin se foron abandonados pola actividade escalatoria ou morreron por outras razóns, pero non nos constan limitacións por nidificación nesta escola…

O tempo en Valdepiélago:

Croquis de Aviados:

  • Escalada deportiva en la Cordillera Cantábrica, por Alberto Boza (ollo con que o horario de sombra está mal na guía e xa dá o sol dende pola mañá cedo).
  • Roca verde. Escalada deportiva en la Cordillera Cantábrica, por Richie Patterson (ollo con que o horario de sombra está mal na guía e xa dá o sol dende pola mañá cedo).
  • http://escaladaleon.blogspot.com.es/p/croquis-aviados.html

Fuentes de Peñacorada.

Fotos de Fuentes de Peñacorada (Cistierna, León), agosto de 2020.Na interesante escola de escalada de Fuentes de Peñacorada estiveramos 9 anos atrás, apenas uns minutos á tardiña do día que chegaramos a Boñar con intención de escalar en Valdehuesa, así que pouco puideramos probar daquela…

Nesta ocasión, tivemos días de abondo, pero a súa orientación Sur só permitía escalar nas primeiras horas do día e nas ultimísimas da tarde -pese ó que as guías digan…-. Como o sol e a calor non nos deron tregua, nunca pasamos máis de media xornada nos seus sectores, pero bastounos para gardar unha boa opinión das súas vías. Especialmente bó pareceunos o sector Mol y Mon, na que a súa Fisura Eyaculante fai honor ó seu nome :-), pero incluso o teoricamente moi asequible sector Placas, tamén cun nome moi descritivo, causounos algunha sorpresa nas súas ideais vías para practica-la adherencia cando, debido á quentura do sol, se multiplicaba a dificultade de subir por elas.

A escola está de camiño á pequena e turística poboación de Fuentes de Peñacorada, pero moito antes de chegar a ela, a apenas un quilómetro dende que se colle o desvío, abandonando a Nacional 625; non hai apenas sitios para aparcar, xa que só hai algúns pequenos tramos de arcén repartidos pola estrada, xunto ós sectores, así que é mellor minimiza-lo número de coches.

Hai que resaltar que, como ben sinala Félix no seu blogue La Garafa, moi preto, en apenas 5 Km, hai varias escolas deportivas moi próximas entre si: Fuentes de Peñacorada, SaberoOlleros de Sabero, Aleje e Alejico.

Croquis do sector Mol y Mon. Fonte: http://lagarafa.blogspot.com/2014/06/fuentes-de-penacorada-sector-mon-y-mol.htmlCroquis do sector Conjunción de Venus. Fonte: http://lagarafa.blogspot.com/2017/01/fuentes-de-penacorada-sector-conjuncion.htmlO V duro…

A anécdota desta visita foi que tiven que deixar un mosquetón abandonado nunha vía do sector Conjunción de Venus, cando metinme nela pensando que ese V parecía ben máis duro… Sen entender moi ben o grao que lle daban na guía, logo de forzar ata onde xa non daba proseguido nin cun pedal, descolgueime dun mosquetón pensando en probar se o V+ da súa esquerda sería un pouco máis “estándar”. Novamente ó mirar para arriba, non me parecía fácil, pero quen son eu para discuti-los graos de lugares que apenas piso?

Mentras me preparaba para a nova vía, a Beni indicara a outra cordada que chegaba que estabamos no sector Conjunción de Venus, ó que eu lle repliquei que non, que estabamos no sector Mona Lisa, así que para aclararnos botamos man á guía e descubrimo-lo lío…

Resulta que eu estaba mirando os croquis do sector errado, así que onde eu vía un V e un V+, en realidade había un 7b+ e un 7a+! Quen me coñece xa sabe da miña boa vista e mellor valoración das dificultades, así que non se estrañará de que mirando un 7b+ eu poida pensar que ten pinta de ser un V raro… 😉 Iso si, non vaiades correndo a recupera-lo mosquetón abandonado porque máis alá do seu alto valor museístico como boa peza do cuaternario que era, 2 semáns despois xa non estaba -parece imposible, pero vese que hai xente que escala mellor ca min ;-D -.

Croquis de Fuentes de Peñacorada:

O tempo en Cistierna:

Llombera

Fotos de Llombera (La Pola de Gordón, León), agosto de 2020.Sectores de Llombera. Fonte: http://lagarafa.blogspot.com/2015/10/llombera.htmlEsta escola é froito do traballo practicamente individual dunha soa persoa, Aurelio Presa, que tras 8 anos equipando as paredes próximas á localidade de Llombera, abriu unhas 115 vías repartidas en 4 sectores, das que só pouco máis dunha ducia delas non foron montadas por el.

Non hai información desta escola en ningunha guía, pero no facebook de Aure están actualizados os croquis e as indicacións para as aproximacións, así como os avisos de restricións por nidificación; tamén no blogue de lagarafa.blogspot.com, se poden atopar croquis e información de primeira man.

 

Existen restricións de acceso da Junta de Castilla y León, dende maio ata finais de agosto, que prohiben escalar ou pasar por embaixo do sector Principal de Llombera; pese a elo, pódese acceder ós outros dous sectores polo camiño do respiradeiro da mina, ou bordeando polo sector Pioneros.

Sector El Lado Oscuro. Fonte: https://www.facebook.com/Escuela-de-Escalada-Deportiva-Llombera-476503443114251/Sector Hakuna Matata. Fonte: https://www.facebook.com/Escuela-de-Escalada-Deportiva-Llombera-476503443114251/Nós estivemos nos 2 sectores sen restricións: El Lado Oscuro e Hakuna Matata e dámos fe de que teñen moi boas vías, aínda que non hai moito onde rascar para os sextogradistas baixos (de grao, non de altura 😉 …

Para acceder polo respiradeiro da mina, hai que segui-la estrada ata unha recta da que sae o camiño que teremos que tomar a pé: hai un prado ó seu carón que non ten peche e no que vimos que se aparcaba, pero non sei se se ten permiso do/a dono/a. Camiñamos uns 150m ata o edificio do respiradeiro, continuamos rectos seguindo o cauce dun regato (seco en verán) uns 5 minutos ata un fito na marxe dereita que indica onde hai que abandona-la senda para cruza-lo regato e empezar a remonta-lo monte cara á visible parede do sector El Lado Oscuro (nas indicacións do Facebook de Aure fala de: ir ata unha torre eléctrica, xusto antes da torre hai que cruza-lo regato á dereita e subir pola canle, rectos cara ó Espolon Yoel, logo teremos á dereita El Lado Oscuro e  rectos Hakuna Matata). Subindo polo monte chégase á “proa” que separa ambos sectores, puidendo ir a calquera deles sen problema xa que están un ó carón do outro.

Aproximacións e sectores El Lado Oscuro e Hakuna Matata. Fonte: https://www.facebook.com/Escuela-de-Escalada-Deportiva-Llombera-476503443114251/Escalada á sombra en verán!!!

– Queredes escalar á sombra en verán en León?

– Imposible!

– Ou se cadra…

Pois si, aínda que vos custe crelo, hai un lugar en León, Llombera, no que pódese escalar todo o día a salvo da insolación veraniega, movéndose entre dous dos seus sectores: El Lado Oscuro e Hakuna Matata. No primeiro deles a sombra dura ata as 14h no seu lado esquerdo, e ata as 16h no dereito, pero o Hakuna Matata está orientado ó Norte, así que pódese escalar todo o día.

Seica hai unha fonte no prado enfronte de onde se estacionan os coches polo acceso principal, pero eu non a usei porque pareceume máis ben un abrevadeiro do gando e o peche á finca estaba pechado.

Croquis de Llombera:

Como xa comentara anteriormente non hai publicacións polo de agora que recollan as vías desta zona de escalada, polo que as únicas referencias que atopei foron as do Facebook do propio aperturista e equipador, Aure, e do blogue lagarafa de Félix, que dende Benavente parece que non lle queda moi lonxe…

O tempo en La Pola de Gordón:

 

Piedrasecha

Fotos de Piedrasecha (Carrocera, León), agosto de 2020.

Espectacular! Só o paseo pola incrible paraxe da Garganta de los Calderones, un lugar clasificado como Punto de Interés Geológico, xa vale a pena. A escola de Piedrasecha está situada ó comezo do desfiladeiro, e conta con varios sectores que suman un cento de vías, a gran maioría por riba do sétimo grao. A rocha caliza ten un aspecto algo suxo, pero non é así -alomenos nos sectores más fáciles do comezo (Sabina e Fantasía). En inverno a humidade e o frío non o fan un bo destino, pero en verán pódese ir buscando a sombra segundo avanza o día, por distintos sectores.

Hai un restaurante, El Manadero, onde comimos bastante ben, e unha fonte ó seu carón, con espazo para aparcar varios coches, a poucos metros de onde comeza a ruta cara o desfiladeiro.

Debemos ser coidadosos co pastoreo, pois é habitual que os rebaños pasen pola ruta e ascendan polas súas vertentes cara a prados máis altos.

Ollo! Imprescindible levar pértiga / cana -ou como lle chamedes- para chapa-lo primeiro seguro, debido que falta a primeira chapa de tódalas vías!

O conflito escalador/a vs pastor de ovellas…

Grandes rebaños de ovellas pasan polo desfiladeiro.

Polo que nos contaron, non está de todo claro a razón de pola que alguén se adicou a sabotea-las vías desta escola, aínda que falan dun percance entre o can dalgún escalador que mancou ou matou algunha ovella dun pastor, e da conseguinte disputa entre ambos que non rematou ben. O caso é que sobre o 2018 apareceron roubadas a primeira chapa de tódalas vías e as bases das vías enchoupadas en aceite, así como varias pintadas co texto “NO ESCALAR – UME”; no 2019 repuxéronse as chapas, pero de seguido volveron a roubalas e incluso quitaron tamén as 2ª chapas -que xa fai falta andar cunha boa escaleira…-.

De resultas deste conflito, a situación é que só se repuxo a segunda das chapas, polo que é necesario levar unha pértiga para prechapalas-

Que cadaquén saque as súas conclusións, pero parece mentira que aínda haxa xente que non se decate que antes ca nós, había e hai moita xente que ten tanto ou máis dereito para continuar coas actividades que sempre desenvolveu, e que nin debemos molestar ó gando, ás persoas do lugar, nin apropiarnos duns espazos que compartimos con eles/as.

Nós estivemos conversando agradablemente cun pastor que pasou pola senda co seu inmenso rebaño de ovellas e varios mastíns, así que sexamos tamén conscientes que nin eles/as, nin nós estamos todos/as no mesmo saco… Respecto, por favor, sexamos respectuosos, se non por cortesía ou educación, por simple egoísmo: vainos nelo o noso espazo de xogo! 

Croquis de Piedrasecha:

O tempo en Carrocera:

 

 

Nova guía de escalada de Galicia: ROCHA NAI

Non era sen tempo… pero aquí está, por fin, a nova guía de escalada de Galicia que tras 5 anos de traballo saiu do prelo.

Portada do volume 1 de Rocha Nai. Guía de Escalada de Galicia

Disque xa pasaron vintetrés anos dende a publicación da “Galicia Vertical” de Miguel Seoane e Javier Carreras, a gran obra que foi a referencia da escalada en Galicia durante todo este tempo.

Pero a aparición de novas escolas, sectores e vías por toda Galicia, facían necesaria esta nova publicación, que desta volta ven repartida en 2 volumes que se venden xuntos: Norte (A Coruña e Lugo) e Sur (Ourense e Pontevedra).

Contabiliza 42 áreas de escalada e 2.800 vías entre deportiva e autoprotección, xunto coa información necesaria para a súa localización e outros datos de interese; pódese adquirir na web:

https://rochanai.wordpress.com/

Parabéns os autores, Alfonso Louro Fuentes e Gustavo Vázquez Fariña, e colaboracións pola edición desta necesaria guía de escalada, e tamén para a comunidade escaladora que de seguro vai a descubrir numerosas novedades coas que ampliar as posibilidades de escalar na nosa terra.